dinsdag 13 maart 2012

Onze Lieve Heer begrijpt geen Vlaams (11)

Engels leren

In dat lyceum kregen we een paar jaar later ook onze eerste les Engels. Dat interesseerde me wel.

Hier, zo dacht ik toch, zou ik absoluut gelijk staan met mijn nieuwe vriendinnen.

Helaas! Al leken me de eerste tekstjes niet zo moeilijk, ik kon die taal met de beste wil van de wereld niet uitspreken!

Mijn Antwerpse vriendinnen hadden daar echter geen enkele moeite mee! En later met Duits ook niet! En zelfs hun Frans spraken ze heel behoorlijk uit!

Ik zou pas veel later horen dat Vlamingen zo gemakkelijk talen leren… en spreken! Wie zei er weer: ‘steek een Vlaming in een zak, reis er de hele wereld meer rond en hij zal de taal spreken van elk land waar je bent geweest’?

Ik had (en heb nog steeds) de indruk dat Engels - net als Nederlands tot op een zekere hoogte, en zeker zoals Vlaamse dialecten - veel “tussenklanken” gebruikt. Ik gebruik dat woord hier echt niet negatief, het gaat gewoon over klanken die in elkaar overvloeien, die elkaar meer beïnvloeden dan in het Frans, die dus minder “helder” klinken. En zo komt het ook dat later, toen ik papa eindelijk geregeld Vlaams hoorde spreken, het me opviel dat hij zijn klanken, ongeacht welke invloed die ondergingen van nabijgelegen andere klanken “zuiver” bleef uitspreken. De “z” bleef bij hem bijvoorbeeld in alle omstandigheden een “z”, en hetzelfde gebeurde met de “d” (in “het woord dat ze spreekt” bijvoorbeeld bleven de “z” en de “d” bij hem respectievelijk een stemhebbende fricatieve en een stemhebbende occlusieve en hij sprak die zin dus niet uit als “het woort dat se spreekt” zoals wij, maar "heel zuiver": "het woord dat ze spreekt") waardoor hij uiteraard constant zijn Franstalige afkomst verraadde.

Ik had al een poosje de indruk dat papa mijn zus en mij in het Frans had opgevoed omdat die taal toch wel iets meer te bieden had dan andere talen (maar dat denken de meeste Franstaligen!). Nu echter vroeg ik me serieus af of papa me niet bedrogen had, of hij me dan toch geen minderwaardige taal had opgesolferd, vermits ik nu die eenvoudige Engelse tekstjes (die ik zo gemakkelijk begreep, stel je voor!) niet eens fatsoenlijk kon uitspreken!

Dat laatste was zelfs een zorg voor onze lerares Engels na mijn eerste examen: zolang het passieve kennis betrof, of zelfs spraakkunst, had ze me niets te verwijten, maar zodra ik even moest hardop lezen, werd het een ramp!

Nu denk ik dus dat het lag aan de te “zuivere” klanken van de Franse taal waar ik mee was opgegroeid. Ik kon dus moeilijk wat ik toen noemde “halve klanken” produceren (“wrong” bijvoorbeeld, daar hoor je nog wel iets van de bijna niet uitgesproken “w” en “r”, maar hoe spreek je dat uit? Het is echt niet zoals in “haarwrong”, maar "rong" is het dan ook weer niet! Het klonk allemaal zo “vaag” in mijn oren!)

En zelfs die “r” op zich was een probleem – en dat is het zelfs in het Nederlands van boven de Moerdijk tegenwoordig!

En dan heb ik het nog niet over de “th”! Die klank heb ik nooit kunnen uitspreken, en ik weigerde te doen zoals in Franstalige cursussen voor Engels werd aangeraden (want ja, zelfs dat heb ik geprobeerd): er een soort “t/f/s” van maken. Ik hoorde wel dat het iets helemaal anders was, iets tussen twee welbepaalde, zuivere klanken die ik ooit had leren uitspreken, maar dan echt ertussen! En net dat ging niet. Franstaligen, zo las ik onlangs, leren niet voor niets moeilijk andere talen! Ze hebben namelijk, ondanks - en waarschijnlijk omwille van - hun mooi uitgesproken en klankzuivere taal, hun nasale klinkers en zeer zuivere medeklinkers, een heel beperkt “klankrepertorium”!

En Vlamingen, zo las ik ook ergens, hebben juist - door al de talen waarmee ze in contact zijn gekomen, door al hun dialecten - een heel rijk klankrepertorium, zelfs veel rijker dan dat van Nederlanders.

Voor de uitspraak van Engelse “th” vond ik gelukkig in mijn later leven een oplossing. Toen ik enkele Ieren leerde kennen, merkte ik  dat hun “th” gewoon als “t” of “d” klonk. Dus dacht ik: ‘Waarom het moeilijk maken als je door die klanken te gebruiken ook begrepen wordt?’.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten